Półwysep w północnej części Morza Adriatyckiego. Zdecydowana jego większość należy do Chorwacji, a niewielka część do Słowenii. To jedna z najbardziej niezwykłych części Chorwacji - półwysep o zupełnie innym charakterze niż reszta wybrzeża Dalmacji.
To jedno z tych miejsc, gdzie widać na każdym kroku mieszankę kultur — rzymskiej, weneckiej, austro-węgierskiej i włoskiej. Region był rzymski, potem przez wieki pod wpływami Wenecji, a po II wojnie światowej stał się częścią Chorwacji. Nadal jednak w wielu miejscowościach mówi się zarówno po chorwacku, jak i po włosku.
Marchia Istrii
Historia autonomii Istrii zaczyna się już w czasach średniowiecza. Od czasów wczesnego średniowiecza istniała tam Marchia Istrii (łac. Marca Histriae), czyli rodzaj pogranicznej prowincji utworzonej w ramach Imperium Karolińskiego. Marchie były typową formą organizacji dla terenów przygranicznych — rządzili nimi margrabiowie, którzy mieli spore kompetencje wojskowe i administracyjne.
W późniejszych wiekach Marchia Istrii przeszła pod kontrolę różnych sił — najpierw Franków, potem lokalnych władców, następnie Republiki Weneckiej, a od końca XVIII wieku (po upadku Wenecji) została włączona do monarchii habsburskiej.
W czasach Habsburgów, zwłaszcza w XIX wieku, Istria funkcjonowała jako ziemia koronna w ramach tzw. Północnego Litoralu Austriackiego (Österreichisches Küstenland), razem z Triestem i Gorycją. Mimo że formalnie była częścią większej jednostki, miała własny sejm krajowy w Poreču (Pazin po chorwacku), lokalny samorząd oraz pewne elementy autonomii administracyjnej. To był typowy układ dla Habsburgów: niektóre prowincje miały własne sejmy, władze lokalne i nawet szkolnictwo w rodzimych językach (chociaż w praktyce niemiecki i włoski miały przewagę).
Co ciekawe, wtedy właśnie rodziły się silne ruchy narodowe — chorwacki i słoweński z jednej strony, a włoski z drugiej. W Istrii dochodziło do ostrych sporów o język administracji, szkolnictwa i o prawo do reprezentacji. Region był niesamowicie zróżnicowany etnicznie: nadmorskie miasta (jak Rovinj, Pula, Poreč) były w większości włoskie, a wnętrze półwyspu zamieszkiwali głównie Chorwaci i Słoweńcy.
Pinus nigra dalmatica
Czarna sosna - czyli Pinus nigra - to gatunek sosny naturalnie występujący w Europie Południowej i w rejonie Mórz Śródziemnego. To drzewo, które różni się dość wyraźnie od naszej znanej w Polsce sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris).
Czarna sosna rośnie zazwyczaj na wysokość 20–55 metrów. Ma bardzo gęstą, ciemnozieloną koronę i grube, sztywne igły - znacznie twardsze i dłuższe niż u sosny zwyczajnej. Kora na dojrzałych drzewach jest bardzo ciemna, prawie czarna lub ciemnoszara, gruba i mocno spękana - stąd wzięła się jej nazwa.
Czarna sosna dalmatyńska, pochodzi z południowej Dalmacji, Czarnogóry i częściowo z wybrzeża Albanii. Ma nieco krótsze igły, bardziej matowe i nie tak sztywne.
