Diaspora ormiańska jest jedną z najstarszych i najbardziej rozproszonych na świecie. Jej początki sięgają jeszcze czasów starożytnych, gdy Ormianie – leżący na styku imperiów – osiedlali się poza Armenią w celach handlowych i dyplomatycznych. Jednak zasadniczy charakter diaspory ukształtował się w średniowieczu, a zwłaszcza po upadku Królestwa Cylicyjskiego w XIV wieku. Wtedy wielu Ormian opuściło ojczyznę, uciekając przed najazdami Mameluków i Turków.
Jednym z pierwszych naturalnych kierunków ucieczki była Gruzja – kraj bliski geograficznie, kulturowo i religijnie. W Tbilisi, Kutaisi czy Achalciche powstawały liczne ormiańskie dzielnice, a niektóre gruzińskie miasta przez stulecia miały przewagę ludności ormiańskiej. Ormianie wnosili ogromny wkład w handel, rzemiosło i rozwój kultury miejskiej Kaukazu.
Kolejna, znacznie większa fala migracji nastąpiła w czasach nowożytnych, zwłaszcza w okresie ekspansji Imperium Osmańskiego. Punktem zwrotnym w historii narodu ormiańskiego stał się jednak rok 1915 – czas ludobójstwa Ormian w Imperium Osmańskim, które zmusiło setki tysięcy ludzi do ucieczki. Ci, którzy przeżyli, rozproszyli się po całym świecie, tworząc trwałe społeczności na Bliskim Wschodzie, w Europie, Ameryce i Rosji.
Wyróżnia się więc kilka głównych fal migracji: średniowieczną handlowo-polityczną, nowożytną związaną z upadkiem państwowości, oraz XX-wieczną – uchodźczą po ludobójstwie. Później, w czasach sowieckich, część Ormian wyemigrowała z powodu represji i trudności gospodarczych, a po upadku ZSRR – z powodu biedy i konfliktu w Górskim Karabachu.
Dziś największe skupiska Ormian znajdują się w Rosji (szacunkowo 2–3 mln), Stanach Zjednoczonych (zwłaszcza w Kalifornii), Francji, Iranie, Libanie i Syrii. W wielu tych krajach Ormianie utrzymują silne więzi wspólnotowe – posiadają własne szkoły, kościoły (zwykle Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego), organizacje i media. Jednocześnie często dobrze integrują się z lokalnym społeczeństwem, zachowując przy tym tożsamość narodową.
Przykładem udanej integracji jest diaspora francuska – liczna, wpływowa, obecna w polityce (np. Charles Aznavour, Patrick Devedjian). W Stanach Zjednoczonych Ormianie odegrali ważną rolę w życiu gospodarczym i kulturalnym, szczególnie w Los Angeles.
Polska diaspora ormiańska ma wyjątkowo długą historię. Pierwsi Ormianie osiedlili się tu już w średniowieczu, głównie w miastach Małopolski i na Rusi Czerwonej – w Krakowie, Zamościu, Kamieńcu Podolskim i Lwowie. Cieszyli się opieką królewską i posiadali własne przywileje, sądy oraz arcybiskupstwo lwowskie. Przez wieki wtopili się w społeczeństwo polskie, zachowując jednak świadomość swojego pochodzenia.
Po II wojnie światowej wielu polskich Ormian przesiedlono na tzw. Ziemie Odzyskane. Dziś społeczność ormiańska w Polsce jest niewielka, ale aktywna – skupiona wokół parafii ormiańskokatolickich i organizacji kulturalnych.
