Toruń | zabytki, atrakcje, turystyka

Średniowieczna, gotycka baszta obronna będąca częścią dawnych murów miejskich Torunia. Powstała w XIII lub XIV wieku jako jedna z wielu wież strażniczych broniących dostępu do miasta od strony Wisły.

Dlaczego jest krzywa? Najprawdopodobniej powodem jest niestabilne, wiślane podłoże, które w wyniku osiadania gruntu spowodowało przechylenie całej konstrukcji. Odchylenie zauważono już w średniowieczu, ale wieży nie rozebrano, tylko zaadaptowano do innych celów (mieszkalnych, a potem turystycznych).

Jedna z najbardziej znanych legend mówi, że Krzywa Wieża została zbudowana przez krzyżackiego zakonnika, który złamał regułę czystości, zakochując się w kobiecie. Za karę musiał zbudować wieżę, która – jak jego sumienie – nigdy nie będzie prosta.

Inna wersja mówi, że kto stanie przy ścianie wieży, dotykając jej plecami i piętami, i utrzyma równowagę, ten jest człowiekiem prawym i uczciwym. Jeśli nie utrzyma się – ma coś na sumieniu 😉. To turystyczna atrakcja i wyzwanie, zwłaszcza dla dzieci i młodzieży.

To reprezentacyjny budynek służący spotkaniom patrycjatu miejskiego, uroczystościom, bankietom, występom artystycznym, a także obradom bractw i gildii.

Nazwa pochodzi od legendy o Królu Arturze i Rycerzach Okrągłego Stołu, które w średniowieczu symbolizowały moralność, honor i wspólnotę – wartości szczególnie istotne dla bogatego mieszczaństwa.

Dwory Artusa występowały w kilku hanzeatyckich miastach Europy Północnej, szczególnie w regionie Bałtyku. Zarówno Toruń, jak i Gdańsk miały swoje Dwory Artusa, ponieważ należały do Hanzy – związku kupieckiego miast, który poza handlem promował też wspólne ideały kultury mieszczańskiej i elit miejskich.

Kościół Ducha Świętego w Toruniu to jeden z najciekawszych i najbardziej eleganckich zabytków sakralnych Starego Miasta – wyróżniający się stylem barokowym, co czyni go unikalnym wśród toruńskich gotyckich świątyń. Jego historia związana jest nie tylko z religią, ale też z edukacją, kulturą i burzliwymi relacjami wyznaniowymi.

Toruń od XVI w. był w większości luterański, a katolicy stanowili mniejszość, szczególnie wśród patrycjatu. W drugiej połowie XVII wieku król Jan III Sobieski i królowa Maria Kazimiera starali się wzmocnić pozycję katolicyzmu – m.in. przez sprowadzenie jezuitów.

Kościół zbudowano w latach 1754–1756, na miejscu wcześniejszej kaplicy Ducha Świętego, która istniała tu od XIV wieku, lecz została przejęta przez luteran. Nową świątynię sfinansowano częściowo z darowizn królewskich i magnackich.

W 1724 roku doszło do tzw. tumultu toruńskiego – zamieszek religijnych między protestantami a katolikami. W wyniku interwencji króla Augusta II Mocnego sąd królewski skazał protestanckich urzędników miejskich, a jezuici uzyskali prawo budowy nowego kościoła. Ten incydent miał ogromne znaczenie polityczne – podgrzał niechęć między wyznaniami i był szeroko komentowany w Europie.

Kościół przez wiele lat pełnił rolę kościoła akademickiego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Odbywają się tu msze święte akademickie, koncerty organowe, recitale, a także wydarzenia miejskie i rocznicowe.

Wraz z rozwojem społeczności ewangelickiej w XIX wieku, potrzeba była budowy nowej świątyni dla rosnącej liczby wiernych. Budowa kościoła rozpoczęła się w latach 1870–1874 i została zrealizowana na terenie Rynku Nowomiejskiego.

Był to kościół parafialny dla protestantów, zwłaszcza potomków niemieckich osadników i mieszczan.

Po 1945 roku i zmianach demograficznych, zwłaszcza wysiedleniu większości ludności niemieckiej, parafia ewangelicka w Toruniu znacznie zmalała. Budynek kościoła został przejęty przez państwo i zaadaptowany do innych celów.

W latach powojennych pełnił m.in. funkcje magazynowe, kulturalne lub usługowe. Współcześnie budynek jest wykorzystywany głównie jako sala koncertowa i miejsce wydarzeń artystycznych.

Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 roku w Toruniu, w kamienicy przy ul. św. Anny (dziś ul. Kopernika 15) – znajduje się tam obecnie Muzeum Dom Kopernika. Pochodził z zamożnej mieszczańskiej rodziny kupieckiej. Jego ojciec, również Mikołaj Kopernik, był obywatelem Torunia i prowadził handel m.in. miedzią.

Związki Mikołaja Kopernika z Toruniem i jego pochodzenie są bardzo interesujące i pokazują, jak międzykulturowe, wielonarodowe i ponadregionalne było środowisko elit miejskich i intelektualnych późnego średniowiecza w Polsce. Rodzina Kopernika miała korzenie zarówno w Rzeszy, jak i na Śląsku, a jego krewni zajmowali wysokie urzędy kościelne i państwowe w Królestwie Polskim.

Choć większość życia spędził na Warmii (Frombork, Olsztyn, Lidzbark), to Toruń był jego miastem rodzinnym, z którym utrzymywał świadomość tożsamości. Jego chrzest miał miejsce w kościele św. Jana (dzisiejsza bazylika katedralna św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty).

Brama Klasztorna w Toruniu to jeden z ciekawszych fragmentów średniowiecznych fortyfikacji miejskich, który do dziś zachował się jako ważny element historycznej zabudowy i symbol dawnych dziejów miasta.

Brama powstała w XIV wieku, w okresie intensywnej rozbudowy toruńskich murów miejskich. Pełniła funkcję głównego wejścia od strony południowo-zachodniej, w kierunku klasztoru i terenów poza miastem.

W średniowieczu była nie tylko elementem obronnym, ale też miejscem kontroli ruchu osób i towarów.

Neogotycka świątynia z końca XIX wieku, która pełniła funkcję kościoła garnizonowego zarówno dla Armii Pruskiej, jak i Wojska Polskiego. Została wzniesiona w latach 1894–1897 z czerwonej cegły, z charakterystyczną wieżą o wysokości 86 metrów, najwyższą w Toruniu .

Dwór Bractwa św. Jerzego w Toruniu to historyczna siedziba jednego z najbardziej wpływowych i zasłużonych bractw rycerskich działających w miastach hanzeatyckich, w tym w Toruniu. Bractwo to odgrywało ważną rolę w życiu społecznym, wojskowym i religijnym miasta.

Bractwo św. Jerzego powstało w Toruniu prawdopodobnie już w XIII–XIV wieku. Jego członkowie zobowiązywali się do obrony miasta i pielęgnowania kultu św. Jerzego – patrona rycerzy i obrońców.

Toruńskie pierniki to jedna z najsłynniejszych i najbardziej rozpoznawalnych polskich tradycji kulinarnych, która stała się nie tylko symbolem Torunia, ale i całej Polski. To prawdziwa perełka wśród regionalnych wyrobów cukierniczych, ceniona od wieków za wyjątkowy smak, recepturę i historię.

Pierniki były wypiekane w Toruniu już od średniowiecza, przynajmniej od XIV wieku. Miasto zyskało sławę dzięki handlowi miodem, korzeniami i przyprawami sprowadzanymi z Bliskiego Wschodu i Azji, co umożliwiło tworzenie unikalnych receptur.

Toruńskie pierniki były eksportowane do wielu krajów Europy - stanowiły ważny towar handlowy i luksusowy przysmak, a Cech piernikarski w Toruniu miał bardzo rygorystyczne zasady dotyczące produkcji i jakości pierników.

To średniowieczny spichlerz (magazyn zbożowy) zlokalizowany nad brzegiem Wisły, przy ulicy Bulwar Filadelfijski.

Nazwa „Szwedzki” pochodzi od faktu, że spichlerz przetrwał potop szwedzki (lata 1655–1660) w relatywnie dobrym stanie, choć wiele innych budynków zostało zniszczonych. Jest to jeden z najlepiej zachowanych spichlerzy toruńskich, wpisany na listę zabytków.