Mazowsze, położone w centralnej części Polski, to województwo o bogatej historii i atrakcyjnym krajobrazie.
Mazowsze ma długą historię sięgającą średniowiecza, kiedy to region ten był znaczącym ośrodkiem w państwie polskim. Bogate dziedzictwo kulturowe objawia się w licznych zabytkach architektury, takich jak gotyckie katedry i zamki, które przyciągają miłośników historii i sztuki.
Mazowsze to fascynujący region, łączący historię z nowoczesnością. Z pięknymi zabytkami, kulturalnym dziedzictwem i urokliwym krajobrazem, stanowi on atrakcyjne miejsce dla turystów poszukujących unikalnych doświadczeń. Niezależnie od zainteresowań, każdy znajdzie tu coś dla siebie.
Księstwo Mazowieckie
Tyle się teraz mówi o tzw.: autonomii Śląska czy rzekomym śląskim języku, co jest oczywiście na rękę niemieckim sąsiadom i nababom z Brukseli, którzy próbuja grać na wszelkich europejskich separatyzmach. Dziwne, że żadna z tych stron nie pamięta już o Mazowszu.
Mazowsze przez długi czas zachowało niezależność polityczną od Korony Królestwa Polskiego, choć formalnie pozostawało jej lennem.
Status lenna względem Korony
- Książęta mazowieccy często nie uczestniczyli w sejmach koronnych ani nie byli zobowiązani do posłuszeństwa królowi we wszystkich sprawach.
- W razie bezpotomnej śmierci księcia mazowieckiego Korona miała prawo do inkorporacji Mazowsza, co rzeczywiście miało miejsce w XVI wieku.
Stosunki z Królestwem Polskim
- Książęta mazowieccy często balansowali między lojalnością wobec króla Polski a próbami prowadzenia własnej polityki (np. sojusze z Zakonem Krzyżackim, Litwą czy Czechami).
- Formalne uznanie lennego zwierzchnictwa królewskiego nastąpiło w XIV wieku, ale i tak Mazowsze zachowało wiele cech quasi-niepodległego państwa.
Mazowieccy Piastowie
Książęta mazowieccy to lokalna linia dynastii Piastów, która przez kilka wieków (od końca XII do XVI wieku) rządziła Mazowszem jako odrębnym księstwem.
Mazowieccy Piastowie byli najbardziej „piastowscy” z Piastów. Pod względem genetycznym i genealogicznym linia mazowiecka była jedną z najdłużej istniejących bocznych gałęzi dynastii Piastów.
Ich męska linia trwała aż do 1526 roku, czyli dłużej niż linie piastowskie na Śląsku, Kujawach czy w Wielkopolsce. Ostatni książęta mazowieccy, Stanisław i Janusz III, zmarli młodo i niemal jednocześnie.
Istnieją teorie, że mogli zostać otruci, być może z inspiracji dworu królewskiego Zygmunta I Starego – choć nie ma dowodów, to fakt, że ich śmierć umożliwiła inkorporację Mazowsza do Korony, podsycała plotki.
Janusz III i Stanisław zostali pochowani w kościele św. Jana w Warszawie, co podkreślało ich lokalny status i związki z Mazowszem. Grób Janusza III znajduje się w kaplicy królewskiej, a nagrobek wykonał włoski rzeźbiarz Bernardino Zanobi de Gianotis.
Ich matka, księżna Anna Radziwiłłówna, sprzeciwiała się wcieleniu Mazowsza i długo broniła jego niezależności.
Mazur = mieszkaniec Mazowsza?
W średniowieczu i czasach nowożytnych „Mazur” oznaczał mieszkańca Mazowsza – niezależnie od tego, czy był chłopem, szlachcicem czy mieszczaninem. Słowo stało się nazwą etniczną, podobnie jak: Ślązak, Wielkopolanin, Małopolanin.
Sienkiewicz i Mickiewicz w literaturze opisywali Mazurów jako typowych zaściankowców: dumni, religijni, konserwatywni, silnie związani z lokalną ziemią. Pieśń Mazura – to nie hymn mieszkańca Krainy Tysiąca Jezior, ale mazowieckiego szlachcica. Tak siebie nazywali np. konfederaci barscy czy szlachta zaściankowa.
Mazurzy na Mazurach:
- W XVII–XVIII wieku wielu „Mazurów” z Mazowsza osiedlało się na terenach Prus Książęcych, m.in. na ziemiach później zwanych Mazurami (Działdowszczyzna, Ostróda, Ełk).
- To właśnie ci osadnicy nadali nazwę regionowi „Mazury”, który nigdy nie należał do Mazowsza, ale był zasiedlany przez ludność mówiącą po mazowiecku.
- Tamtejsi Mazurzy, protestanci, zachowali przez wieki gwarę mazowiecką (w tym mazurzenie!), aż do XX wieku.
