Podhale to region niezwykle bogaty w atrakcje turystyczne, przyciągający zarówno miłośników przyrody, jak i kultury ludowej. Największym skarbem Podhala są Tatry – najwyższe pasmo górskie w Polsce – z ich majestatycznymi szczytami, malowniczymi dolinami i krystalicznymi jeziorami, takimi jak Morskie Oko czy Czarny Staw. Wędrówki po Tatrzańskim Parku Narodowym, niezależnie od pory roku, dostarczają niezapomnianych wrażeń. Zimą region zamienia się w raj dla narciarzy – z popularnymi stacjami w Białce Tatrzańskiej, Bukowinie Tatrzańskiej czy na Kasprowym Wierchu.
Podhale słynie również z term i źródeł geotermalnych. Baseny termalne w Bukowinie, Białce czy Chochołowie oferują relaks w wodach bogatych w minerały, z widokiem na ośnieżone szczyty. Sama przyroda to nie wszystko – ogromne znaczenie mają też walory krajobrazowe: rozległe hale, pasterskie szałasy, tradycyjne bacówki i przepiękne panoramy roztaczające się z Gubałówki, Rusinowej Polany czy Łapszanki.
Oscypki
Tradycyjny polski ser wytwarzany z mleka owczego, który pochodzi z regionu Tatr i Podhala, zwłaszcza z terenów wokół Zakopanego. Charakteryzuje się twardą konsystencją, wędzonym aromatem oraz specyficznym kształtem, zazwyczaj w postaci małych, spiczastych serków.
Proces produkcji oscypków jest dość skomplikowany i wymaga użycia specjalnych form, w których ser ma charakterystyczny wzór. Po wyciśnięciu serwatki, oscypki są wędzone, co nadaje im charakterystyczny smak i aromat. Tradycyjnie, oscypki wytwarzane są ręcznie przez górali, a ich produkcja odbywa się głównie latem, kiedy owce mają dostęp do świeżych pastwisk.
Oscypki są uznawane za produkt regionalny, a od 2008 roku są chronione przez unijną ochronę geograficzną, co oznacza, że mogą być wytwarzane tylko w określonych rejonach Polski.
Żętyca
Powstaje jako produkt uboczny podczas produkcji sera z mleka owczego, szczególnie oscypków. Jest to płynna część serwatki, która pozostaje po ścięciu mleka i oddzieleniu twarogu. Żętyca ma charakterystyczny, lekko kwaśny smak i jest bardzo orzeźwiająca. Często występuje w dwóch wariantach – świeżym i fermentowanym.
W tradycji góralskiej żętyca była spożywana na co dzień, szczególnie przez pasterzy w górach. Można ją pić na świeżo, ale często także fermentuje się ją, co daje jej bardziej intensywny, nieco sfermentowany smak. W niektórych rejonach Podhala była również wykorzystywana w medycynie ludowej jako środek wspomagający trawienie lub na wzmocnienie organizmu.
Żętyca, podobnie jak oscypki, jest częścią dziedzictwa kulturowego regionu Podhala i Tatr, choć nie jest tak popularna jak sam ser oscypek. W ostatnich latach zaczyna zyskiwać na popularności jako produkt regionalny, a jej produkcja, podobnie jak oscypków, zyskała certyfikację i jest chroniona prawnie.
Owczarek Podchalański
Rasa psa pasterskiego, która pochodzi z rejonu Tatr i Podhala. Jest to duży, silny i odważny pies, który od wieków pełnił rolę stróża stad owiec. Owczarek podhalański jest szczególnie ceniony za swoją niezależność, lojalność wobec właściciela oraz zdolność do obrony zwierząt przed drapieżnikami, takimi jak wilki czy rysie. Charakterystyczną cechą tej rasy jest długie, gęste i białe futro, które chroni psa przed zimnem i wilgocią.
Owczarki podhalańskie są również znane z wyjątkowej wytrzymałości i odporności na trudne warunki pogodowe, co czyni je idealnymi towarzyszami pasterzy w górskich rejonach.
