Jedno z najważniejszych miast północno-zachodnich Węgier, położone nad rzeką Rábą, niedaleko ujścia do Dunaju.
Historia miasta sięga czasów rzymskich, kiedy funkcjonowało tu miasto Arrabona, będące ośrodkiem administracyjnym i wojskowym.
W średniowieczu Győr rozwijało się jako strategiczne miasto przygraniczne, szczególnie w okresie walk z Turkami, co zaowocowało licznymi fortyfikacjami. W XVII–XVIII wieku miasto przeszło przebudowę w stylu barokowym, co dziś czyni jego starówkę jednym z najpiękniejszych zespołów barokowych w Europie Środkowej. Najważniejsze zabytki to Katedra Wniebowzięcia NMP na Káptalandomb, ratusz miejskiego, kościół św. Ignacego Loyoli, a także barokowy Plac Széchenyiego. W Győr zachowało się wiele pałaców arystokratycznych, kamienic i fontann, a także pomników zarazy i Arki Przymierza, świadczących o religijnej tradycji miasta.
Dzięki położeniu w pobliżu granicy z Austrią i Słowacją pełniło ważną funkcję handlową i kulturalną. Dziś miasto jest znane z żywej atmosfery kulturalnej, licznych festiwali, kawiarni i restauracji, a także z centrum edukacyjnego i przemysłowego regionu. Győr przyciąga turystów zarówno ze względu na zabytki, jak i malownicze spacery nad rzeką Rábą oraz historyczną starówkę. Jest też świetnym punktem wypadowym do zwiedzania północno-zachodnich Węgier, w tym termalnych kąpielisk i winiarskich okolic.
Katedra Wniebowzięcia NMP w Győr
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Győr to główny kościół diecezji, położony na wzgórzu Káptalandomb w historycznym centrum miasta. Pierwszą świątynię wzniesiono już w XI wieku, a po zniszczeniach mongolskich i przebudowach gotyckich katedra zyskała obecny barokowy kształt w XVII–XVIII wieku. W jej wnętrzu znajdują się freski Franza Antona Maulbertscha z lat 1772–1781 oraz liczne dzieła sztuki sakralnej.
Szczególnym skarbem jest srebrno-pozłacana herma św. Władysława, przechowywana w kaplicy Héderváry. Katedra była wielokrotnie niszczona podczas wojen i najazdów, ale zawsze odbudowywana.
W 1997 roku papież Jan Paweł II podniósł ją do rangi bazyliki mniejszej. W latach 2017–2023 przeprowadzono kompleksową renowację fasady, wnętrz, wieży i instalacji. Dziś jest jednym z najważniejszych zabytków sakralnych północno-zachodnich Węgier i centralnym miejscem życia religijnego Győr.
Władysław I Święty - Szent László
Żył w latach ok. 1040–1095, król Węgier od 1077 do 1095. Pochodził z dynastii Arpadów – jego ojcem był książę Bela (późniejszy król Węgier Bela I), a matką była Richeza, córka Mieszka II, czyli wnuczka Bolesława Chrobrego. To oznacza, że św. Władysław miał w sobie polską krew Piastów i był spokrewniony z polską dynastią królewską.
Uważany jest za uosobienie rycerskiego króla – sprawiedliwy, odważny, obrońca chrześcijaństwa. Wsławił się walkami z Kumanami i Pieczyngami (koczownicze plemiona stepowe). Według legendy uratował chrześcijańską dziewczynę porwaną przez Kumana – scena ta była jednym z ulubionych motywów węgierskiej sztuki.
Uporządkował państwo po kryzysach dynastycznych, wzmacniał Kościół, a nawet podejmował wyprawę na Ruś.
W Győr chodzi o hermę św. Władysława, w której przechowywana jest część jego czaszki. To jedno z najważniejszych węgierskich relikwiariów średniowiecznych (XIV/XV w.).
Kościół Św. Ignacego Loyoli
Kościół został zbudowany w latach 1620–1630 i jest przykładem wczesnego baroku w regionie.
Jezuici przybyli do Győr w XVII wieku i założyli tam swoją szkołę oraz kościół, budując go w duchu barokowego kontrreformacyjnego stylu – efektowna fasada, bogate wnętrze, typowe dla ich architektury.
Ratusz w Győr
Ratusz w Győr (Győri Városháza) to jedna z najbardziej rozpoznawalnych budowli miasta i symbol jego bogactwa z przełomu XIX i XX wieku. Obecny gmach został zbudowany w latach 1896–1898 według projektu Józsefa Hübnera, w stylu eklektycznym z elementami neobaroku i neorenesansu. Główna wieża, wysoka na 59 metrów, dominuje nad panoramą miasta i pełni rolę punktu orientacyjnego. Monumentalna fasada i bogate dekoracje odzwierciedlały ambicje Győr jako ważnego ośrodka regionalnego, podobnie jak w innych miastach węgierskich z czasów „złotej epoki” monarchii austro-węgierskiej.
Plac Széchenyiego w Győr
W XVII i XVIII wieku plac pełnił funkcję rynku miejskiego, gdzie odbywały się targi, procesy sądowe, a także egzekucje publiczne. W okresie panowania Osmanów znajdowało się tu podziemne więzienie. Z czasem plac zyskał obecny kształt, otoczony barokowymi pałacami i kościołami. W 1860 roku, po śmierci Istvána Széchenyiego, plac został nazwany na jego cześć.
Główne atrakcje
- Kolumna Maryjna – zbudowana w 1686 roku, upamiętnia odzyskanie Budy spod panowania tureckiego.
- Kościół Benedyktynów – białą fasadą wyróżnia się jako najstarszy barokowy kościół na Węgrzech.
- Pałac Esterházy – obecnie siedziba Muzeum Sztuki, dawniej rezydencja arystokratycznej rodziny Esterházy.
- Dom Opatów (Apátúr-Ház) – zbudowany przez opatów z Pannonhalmy, pełnił funkcję szkoły, obecnie mieści niewielkie muzeum.
Kościół Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel w Győr
Kościół Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel w Győr (węgierski: Karmelita templom) to jeden z najważniejszych obiektów sakralnych miasta. Został zbudowany w latach 1716–1725 w stylu wczesnego baroku, według projektu karmelitańskiego mnicha i architekta Mártona Athanáza Wittwera. Jest to kościół klasztorny, nie parafialny, pełniący funkcję kościoła zakonnego dla karmelitów, a nie kościoła miejskiego dla ogółu wiernych.
Kościół jest usytuowany w pobliżu Wzgórza Kapituły (Káptalandomb), w centrum Győr, co podkreśla jego znaczenie w kontekście duchowym i architektonicznym miasta. Choć nie pełnił funkcji parafialnej, był ważnym ośrodkiem duchowym i kulturalnym dla mieszkańców Győr i okolic.
Statua Arki Przymierza - Frigyláda-szobor
Jest jednym z bardziej nietypowych i zaskakujących pomników na Káptalandomb a Arka Przymierza jako pomnik dziękczynny to rzadkość, wręcz unikat.
Pomnik przedstawia Arkę Przymierza niesioną przez barokowe putta (cheruby/aniołki). Powstał w 1731 roku, jako pomnik dziękczynny za ocalenie miasta i regionu od zarazy. Ufundowała go kapituła katedralna w Győr.
Zamiast monumentalnych skrzydlatych cherubów znanych z tradycji starotestamentowej (bliższych twoim „egipskim sfinksom”), tu pojawiają się barokowe aniołki, lekkie, rokokowe, trochę „cukierkowe”. To wynik mentalności baroku: biblijny, groźny motyw został ujęty w formie pogodnej, pełnej wdzięku, z anielskich „strażników potęgi Boga” zrobiły się „urocze aniołki”.
Sama Arka ma kształt złoconej skrzyni z tablicami Dekalogu, co odpowiada tradycji chrześcijańskiej ikonografii.
Káptalandomb - Wzgórze Kapituły
Káptalandomb („Wzgórze Kapituły”) w Győr to nie tylko miejsce katedry, ale prawdziwe historyczne centrum władzy kościelnej i politycznej w zachodnich Węgrzech.
Wzgórze znajduje się w zakolu rzeki Rába, blisko ujścia do Dunaju. Jego naturalnie obronna lokalizacja sprawiła, że od starożytności było to strategiczne miejsce.
Archeolodzy odkryli tu ślady rzymskiego obozu wojskowego (Arrabona) – to właśnie z tej nazwy pochodzi łacińskie biskupstwo Arrabone, późniejsze Győr.
W czasach króla Stefana I (ok. 1001) utworzono tu jedno z pierwszych biskupstw węgierskich. Od tego momentu Káptalandomb stało się centrum religijnym, gdzie powstała pierwsza katedra romańska.
