Jedno z najstarszych miast w Polsce, mające bogatą historię sięgającą nawet XI wieku.
Kiedyś zachwalałbym Sandomierz jako lepszą alternatywę dla nadętego Kazimierza nad Wisłą*, czyli mekki dla ludzi do nich aspirujących do elity, ale po sukcesie serialu o Ojcu Mateuszu, to już nieaktualne.
Dzisiaj Sandomierz turystycznie pochłania Kazimierz nad Wisłą i wydala Ciechocinek. I słusznie, bo ma znacznie więcej do zaoferowania, a każdy woli towarzystwo normalnych turystów, niż takich którzy uczyli się jak jeść bezę z poradnika Jolanty Kwaśniewskiej.
Gastronomia
Znajoma mi osoba twierdzi, że Sandomierz jest kulinarna pustynią. Duża przesada, ale rzeczywiście coś w tym jest, jeśli porównujemy go z Kazimierzem Dolnym. Należy jednak pamiętać że Sandomierz to żywe miasto a Kazimierz to renesansowa dekoracja, gdzie mieszkańcy żyją wyłącznie z turystyki lub pracują gdzie indziej a do miasta zjeżdżają na weekend.
W Sandomierzu większość restauracji, na starym mieście, serwuje potrawy lokalne i tradycyjne, więc jeśli nie szukacie kuchni Fusion to nie będziecie rozczarowani.
Sandomierz to także wino, sery i cukierki krówki. O ile jakość tych pierwszych nie budzi zastrzeżeń to te stręczone wszędzie krówki są tak oryginalne jak sandomierskie magnesy na lodówkę, wyprodukowane w Chinach. Cukierki te są produkowane w Opolu Lubelskim, a jeśli chodzi o smak to są za mało śmietankowe.
*Kazimierz nad Wisłą już dawno nie jest elitarny, to tylko moje uprzedzenia z lat 90.
Sandomierz obfituje w zabytki architektoniczne, w tym gotycką katedrę, zamek królewski, ratusz, kościoły oraz wiele historycznych kamienic.
Stare Miasto Sandomierza zachowało swój średniowieczny układ urbanistyczny.
Odkryj najlepsze loty do Polski. Sprawdź aktualne ceny i promocje.
Sprawdź loty do PolskiBazylika katedralna pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
Kościół gotycki wzniesiony ok. 1360 roku i rozbudowany w poł. XV wieku.
Wnętrze świątyni jest późnobarokowe i rokokowe a polichromie w prezbiterium są w stylu bizantyjsko-ruskim pochodzą z XV wieku. Wspomniane polichromie powstały z inicjatywy Władysława Jagiełły, który po raz pierwszy przekroczył próg sandomierskiej kolegiaty zdążając do Krakowa na swój ślub, około 1423 roku powstały w prezbiterium wspaniałe freski namalowane w kanonie sztuki bizantyjskiej. Do ich namalowania Jagiełło sprowadził artystów z Rusi.
Kościół Świętego Jakuba w Sandomierzu
Według Wincentego Kadłubka kościół ufundowała przed 1211 rokiem, księżniczka Adelajda, córkę Kazimierza II Sprawiedliwego, choć pierwotna świątynia mogła być jeszcze starsza niż wspomniana w kadłubkowej kronice.
Świątynia z całą pewnością związana była ze szlakami św. Jakuba.
Kościół zachował się w obecnej formie mimo licznych wojen. Kilka razy ocierał się o ruinę, ale dzięki staraniom dominikanów, a później władz Sandomierza, nie podzielił losu najstarszych kościołów św. Jana, św. Mikołaja, św. Marii Magdaleny, św. Piotra, które nie przetrwały do naszych czasów i w XIX wieku zostały rozebrane.
Kościół jest jednym z nielicznych na świecie, jeśli nie jedynym kościołem romańskim w którego konstrukcji użyto rozwiązań architektonicznych kojażonych z późniejszym stylem gotyckim.
Grób Krzyżowca w kościele Świętego Jakuba
Że to jest grób Krzyżowca, do końca nie wiem ale ten kamień jest teraz dobrze oświetlony, ale nie podpisany. Sugeruje więc że jest to coś istotnego.
A skąd podjąłem wiedzę, że to jest grób Rycerza Krzyżowego?
Kiedy 20 lat temu pierwszy raz byłem w tym kościele, zauważyłem grupę turystów zgromadzoną wokół tego kamienia i głos przewodnika turystycznego: a tu drodzy Państwo widzicie grób Krzyżowca, rzecz unikalną w Polsce.
Zainteresowany przepchnąłem się między turystów, patrzę na tą posadzkę i nic nie widzę. Ten kamień nie był wtedy doświetlony, więc się pytam przewodnika:
Ja: Gdzie jest ten grób?
Przewodnik: No tu, nie widzi Pan?
Ja: Nie.
Przewodnik: No tu. O widzi Pan, tu jest wyrzeźbiona noga ….
Ja: Nie widzę.
Przewodnik: No jest. O a tu jest miecz!
Ja: Nadal nie widzę.
Ludzie: Jest, jest. O tu coś widać.
Żona: Naprawdę? Nie widzisz tego? Ja wyraźnie widzę rycerza.
Kolega: Emil, ja też widzę. O tu mu sztylet sterczy.
Ludzie: Tak, to ewidentnie jest rycerz.
Teraz sfotografowałem ten, dobrze już oświetlony, kamień i wiecie co?
Nadal nic tu nie widzę ….
Ratusz w Sandomierzu
Wzniesiony w 1349 roku, wkrótce po najeździe Litwinów. Pierwotnie gotycki, był budowlą na planie kwadratu zwieńczoną wysoką, ośmioboczną wieżą. W XVI wieku został rozbudowany w stylu renesansowym, w formę wydłużonego prostokąta.
Zamek królewski w Sandomierzu
W XIV wieku z fundacji króla Kazimierza Wielkiego na miejscu drewnianego grodu wzniesiono murowaną gotycką budowlę z wieżą obronną. Kronikarz Janko z Czarnkowa wymienia sandomierski zamek wśród 32 innych wystawionych z polecenia króla w ramach akcji wzmocnienia obronności kraju.
Dziś zamek jest siedzibą MUZEUM ZAMKOWEGO W SANDOMIERZU.
Kościół pw. Świętego Ducha w Sandomierzu
Kościół położony jest w obrębie Starego Miasta, tuż obok Bramy Opatowskiej, ufundowany w 1292 roku dla Zgromadzenia Kanoników Regularnych Świętego Duch, czyli Duchaków, przez kasztelana krakowskiego Żegotę.
W tworzącym kopułę zwieńczeniu ołtarza widać grupę trzech aniołów, z których środkowy stoi na obłokach i trzyma w dwóch rękach dość duży krzyż Duchacki.
Ołtarz Główny z 1770 r. ma charakter barokowo-rokokowy i jest przykładem sztuki iluzjonistycznej.
Brama Opatowska
Zwieńczona renesansową attyką, gotycka brama z XV wieku. Jako jedyna, z czterech historycznych bram, zachowana do dzisiaj.
Karawaka ..... covidowa
Piekny, wykonany z drewna iroko pomnik szaleństwa, jakie spadło na świat w trzeciej dekadzie XXI wieku.
Kiedys takie krzyże były stawiane jako ochrona przed zarazą, morowym powietrzem czy epidemiami.
Furta Dominikańska - Ucho Igielne
Ostatnia zachowana furta w murach miejskich Sandomierza. Służyła do komunikacji pomiędzy braćmi z dwóch klasztorów dominikańskich, z których jeden był poma murami miejskimi.
Dziś wiedzie przez furtę dogodna droga do wąwozu Świętego Jakuba i wąwozu Królowej Jadwigi.
Dworek Skorupskich
Jeden z nielicznych, zachowanych przykładów dworku podmiejskiego w Sandomierzu, położony w pobliżu murów miejskich.
Dzisiejsza nazwa, Dworek Ojca Mateusza, sugeruje że dworek ma jakiś związek z tym serialem. I być może miał, biorąc pod uwagę jego położenie.
Kurozwęki
Zamek rycerski nad Czarną zbudowany przez Kurozwęckich w 2 połowie XIV wieku na planie owalnym z wieżą bramną, otoczony fosą.