Znany też jako Monastyr Trójcy Świętej, to jedno z najbardziej rozpoznawalnych i symbolicznych miejsc w całej Gruzji.
Położony jest wysoko w górach Kaukazu, na zboczu góry Kazbek (5047 m n.p.m.), niedaleko miasteczka Stepantsminda (dawniej Kazbegi), na wysokości około 2170 metrów nad poziomem morza. Z tej lokalizacji rozciąga się zapierający dech w piersiach widok na monumentalny szczyt Kazbek oraz dolinę rzeki Terek.
Świątynia powstała w XIV wieku i przez wieki pełniła funkcję zarówno religijną, jak i obronną. W czasach zagrożenia była miejscem schronienia – nie tylko dla mieszkańców okolicznych wiosek, lecz także dla świętych relikwii, które przenoszono tu z innych części kraju. W okresach najazdów Persów czy Turków do Cminda Sameba przenoszono nawet krzyż św. Nino, uznawany za najświętszą relikwię Gruzji, będący symbolem chrystianizacji kraju w IV wieku.
Architektonicznie kościół jest niewielki, ale wyjątkowo harmonijny. Zbudowany został z miejscowego kamienia w typowym dla średniowiecznej Gruzji stylu krzyżowo-kopułowym. Obok niego stoi kamienna dzwonnica, a cały kompleks otoczony jest niskim murem obronnym. Wnętrze świątyni jest surowe i ciemne, oświetlone jedynie wąskimi otworami okiennymi, co potęguje mistyczną atmosferę miejsca. Pomimo prostoty formy, Cminda Sameba urzeka elegancją proporcji i doskonałym wkomponowaniem w krajobraz.
Dzięki swojemu położeniu kościół był przez wieki niemal odcięty od świata. Jeszcze kilkanaście lat temu można było dotrzeć tam jedynie pieszo lub konno po stromych ścieżkach. Dziś prowadzi do niego wąska droga szutrowa, z której korzystają terenowe samochody, ale wielu pielgrzymów i turystów wciąż wybiera tradycyjne wejście piesze, by poczuć klimat dawnych pielgrzymek.
Gruzińska Droga Wojenna
Historyczna i strategiczna trasa komunikacyjna w Gruzji, która od wieków łączyła Kaukaz Południowy z Rosją Północną
Twierdza Ananuri
Jeden z lepiej zachowanych kompleksów obronnych i sakralnych w Gruzji z czasów feudalnych.