Jedno z najważniejszych miast winiarskich na świecie, słynące z produkcji wina Tokaj, które jest uważane za jedno z najlepszych i najbardziej luksusowych win na świecie.
Nie sposób pisać o Tokaju, pomijając sprawę wina, więc: w Tokaju robią dobre wino i wina z Tokaju są lepsze od tych z Egeru. Ufffff.
Nie wiem czy ta opinia, szczera lecz pochodząca od kompletnego enologicznego profana, ma większą czy mniejszą wartość niż opinie różnych „Makłowiczów”. Choć może ten Makławicz to nie najlepszy przykład, bo jemu wszystko smakuje: ciamka, cmoka i się zachwyca.
Wróćmy jednak do Tokaju. Byłem tam niezliczoną ilość razy i coś winach wiem.
Wizytówką tego regionu winiarskiego są wina Aszú, dosładzany podsuszonymi i przemrożonymi na krzakach winogronami, które zbiera się po pierwszych mrozach. Liczba puttoni, które widnieją na etykietach butelek tokaju Aszú określa, ile wiader tych przemrożonych winogron dodano do typowych beczek.
Czym więcej puttoni, tym wino jest słodsze, ma bardziej intensywny smak, ciemniejszą barwę i wyższą cenę. W Rákóczi Pince widziałem 7-puttonowe Aszú, znane jako Aszú Eszencja, kosztujące nawet 700 euro.
Tokaj powstaje przede wszystkim z owoców szczepu Furmint.
Ciekawe jest, a dowiedziałem się tego z BBC, że Dwór Brytyjski od kilkuset lat kupuje wina z Tokaju. Ich piwnice uzupełniane są co 50 lat i w takich dostawach nie przeszkodziło nawet czasowe przebywanie Węgier i Słowacji za Żelazną Kurtyną.
W Tokaju brakuje takiego centrum gastronomiczno-winiarskiego, jakim jest Szépasszony-völgy w Egerze, gdzie piwnice są umieszczone w jednej dolinie, ale wino można kupić w wielu prywatnych domach w których są „pince”. Takie domy są oznaczone a z właścicielami dogadacie się nawet po polsku.
Miasto Tokaj
Miasto Tokaj jest uważane za kolebkę wina Tokaj i posiada bogatą historię winiarską, która sięga XVII wieku. W Tokaju można znaleźć wiele pięknych winnic, które produkują wino Tokaj, a także wiele pięknych zabytków, takich jak zamek Rákóczi i kościół św. Elżbiety.
W Tokaju organizowane są także coroczne festiwale winiarskie, w tym Wielki Festiwal Wina Tokaj, podczas którego można spróbować różnych odmian wina Tokaj i poznać tajniki produkcji tego wspaniałego trunku.
Wina z regionu Tokaj
Wina z Tokaju to bezsprzecznie najbardziej prestiżowe i znane wina węgierskie, z historią, która sięga setek lat i silnym zakorzenieniem w kulturze Europy Środkowej i Zachodniej. Są to wina o wyjątkowym charakterze, wyróżniające się szlachetną słodyczą, złożonością i długowiecznością.
Czy to prestiżowe wino? Tak, Tokaji Aszú przez wieki uchodziło za jedno z najszlachetniejszych win Europy, wymieniane jednym tchem z winami francuskimi i niemieckimi. Świadczy o tym m.in.:
- „Vinum Regum, Rex Vinorum” („Wino królów, król win”) – słowa przypisywane królowi Francji Ludwikowi XIV.
- Obecność w archiwach królewskich i kościelnych w całej Europie.
- Zainteresowanie tak różnorodnych postaci jak Piotr I Wielki, Mozart, Catherine Deneuve, czy Józef Haydn.
Co wyróżnia wina z Tokaju?
Tokaji Aszú – najcenniejsze
- Robione z winogron porażonych szlachetną pleśnią (Botrytis cinerea), która koncentruje cukier i aromaty.
- Proces produkcji przypomina trochę francuskie Sauternes, ale z lokalną specyfiką (np. metoda "puttonyos").
- Mają nuty: miodu, moreli, pigwy, przypraw, orzechów, a także świeżą kwasowość, która równoważy słodycz.
- Długowieczne – dobre roczniki mogą dojrzewać kilkadziesiąt lat.
Tokaji Szamorodni
- Robione z kiści, które zawierają jednocześnie zdrowe i botrytyzowane owoce.
- Może być słodkie lub wytrawne – wytrawna wersja jest bardziej nietypowa i trudniejsza w odbiorze, ale bardzo ceniona przez koneserów.
Furmint – szczep bazowy Tokaju
- Uprawiany głównie w regionie Tokaj-Hegyalja.
- Umożliwia zarówno produkcję win słodkich, jak i coraz bardziej cenionych wytrawnych win białych Tokaji (czyste, mineralne, cytrusowo-ziołowe, z potencjałem dojrzewania).
Gdzie pito wina z Tokaju?
- Dwór brytyjski ma wielowiekową tradycję zamawiania Tokaju – od czasów Tudorów, przez królową Wiktorię, aż po współczesność.
- Austro-Węgry: cesarze Habsburgowie mieli Tokaj jako wino ceremonialne (Tokaj należał do ich domeny).
- Polski dwór królewski (Zygmunt III Waza, Jan III Sobieski) importował beczkami – często dostarczane przez kupców ze Spisza i Koszyc.
- Rosja carska: car Piotr I Wielki, a potem Katarzyna Wielka mieli specjalnych wysłanników w Tokaju, którzy pilnowali jakości win – powstała nawet "droga carów" (utwardzana droga do transportu beczek).
- Dwory niemieckie i francuskie również znały Tokaj i miały go w piwnicach, choć popularność zmalała w XIX wieku na rzecz lokalnych win słodkich (Riesling, Sauternes).
Rákóczi Pince
Rákóczi Pince w Tokaju to jedna z najstarszych i najbardziej znanych piwnic winnych w regionie Tokaj-Hegyalja, będąca ważnym elementem dziedzictwa winiarskiego Węgier.
Nazwa "Rákóczi Pince" pochodzi od rodziny Rákóczi, która rządziła Tokajem w XVII wieku. Piwnica była miejscem, gdzie serwowano najlepsze wina Tokaji Aszú członkom rodziny Rákóczi, węgierskim królom, książętom siedmiogrodzkim oraz ich dostojnym gościom.
Obecnie piwnica pełni funkcję muzeum i miejsca degustacji win. Oferuje zwiedzanie z przewodnikiem oraz degustacje różnych gatunków win tokajskich
Muzeum Dziedzictwa Wina Tokaj
Muzeum zostało założone w celu uczczenia i dokumentowania bogatej historii, tradycji i kultury związanej z produkcją wina w regionie Tokaj. To miejsce przyciąga zarówno pasjonatów wina, jak i turystów chcących dowiedzieć się więcej o regionie Tokaj. Prezentuje ekspozycje dotyczące tradycji uprawy winorośli, technik produkcji wina, narzędzi stosowanych w procesie winifikacji oraz historii regionu Tokaj jako ważnego centrum winiarstwa.
Odwiedzający mogą skorzystać z degustacji różnych odmian wina Tokaj, w tym wyjątkowych wersji słodkich win Aszú.
Kościół Serca Jezusa w Tokaju
Kościół Serca Jezusa (Jézus Szíve templom) w Tokaju to rzymskokatolicka świątynia z początku XX wieku, zlokalizowana w samym centrum miasta przy placu Kossutha (Kossuth tér 6) . Został wzniesiony w 1912 roku w stylu neoromańskim, według projektu architekta Lajosa Zobela, zastępując wcześniejszy barokowy kościół, który popadł w ruinę .
Synagoga w Tokaju
Dawna synagoga, która obecnie pełni funkcję Tokajskiego Centrum Kultury i Konferencji.
Pierwsza synagoga w Tokaju została zbudowana w połowie XVIII wieku, jednak uległa zniszczeniu w pożarze w 1890 roku. Na jej miejscu wzniesiono nową świątynię w stylu eklektycznym z elementami mauretańskimi, charakteryzującą się kopułą i okrągłymi oknami dachowymi. Była to jedna z najbardziej okazałych budowli w mieście, mogąca pomieścić około 1000 osób.
Okolice Tokaju
Region winiarski Tokaj to jedno z najsłynniejszych miejsc produkcji wina na świecie, położone na pograniczu Węgier i Słowacji. Jest szczególnie znany z produkcji słodkich win Tokaji Aszú, które były cenione przez europejskie dwory już od XVII wieku.
Okolice Tokaju - Winnica Disznókő
Ten 110-hektarowy obszar winnic, w okolicach Mezőzombor, jest jednym z najbardziej sprzyjających miejsc dla Aszú w Tokaju, z którego od 1992 roku wytwarzane są szlachetne słodkie wina w nowoczesnym stylu.
W restauracji Sárga Borház na terenie majątku goście mogą nawet skosztować win z Disznókő i innych wiodących tokajskich winnic.
Boldogkőváralja - Okolice Tokaju
Zamek Boldogkő wymieniony jest w dokumencie z 1282 roku jako Castrum Boldua, Tradycja ludowa głosi, że pochodzi ona od człowieka imieniem Bodó, który uratował Belę IV przed ścigającymi go Tatarami.
Zamek znajduje się obecnie pod zarządem gminy.
