Miasto założone w VI lub VII wieku p.n.e. jako osada sabiniańska.
- W okresie rzymskim miasto stało się ważnym ośrodkiem handlowym i turystycznym, słynnym ze swoich pięknych domów, rynków i teatrów.
- W 79 roku n.e. Pompeje zostały zniszczone przez erupcję Wezuwiusza. Erupcja ta zasypała miasto popiołami wulkanicznymi i skałami, co zapewniło jego doskonałe zachowanie się do czasów dzisiejszych.
- W 1748 roku Pompeje zostały odkryte pod warstwą skał wulkanicznych. Prace archeologiczne trwają do dziś, a miasto jest jednym z najważniejszych zabytków rzymskich we Włoszech.
- W Pompejach znajduje się wiele imponujących zabytków, takich jak piękne mozaiki, freski i rzeźby, a także luksusowe wille i pałace. Miasto jest również znane z bardzo dobrze zachowanych domów mieszkalnych, z meblami, narzędziami i innymi przedmiotami codziennego użytku, co pozwala na poznanie życia codziennego w starożytnym mieście.
- Pompeje są popularnym celem turystycznym, ze względu na swoje unikalne dziedzictwo kulturowe i historyczne. W 1997 roku starożytny miasto Pompeje, wraz z Herkulanum i Oplontis, zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
- Niestety, w ostatnich latach Pompeje są również narażone na szkody związane z masowym turystyka. Zbyt wielu odwiedzających może prowadzić do erozji i niszczenia zabytków, co staje się coraz większym problemem.
Teatro Grande
Teatr z czasów rzymskich, pogrzebany przez erupcję Wezuwiusza w 79 roku.
Napis, będący jednym z nielicznych przedstawień nazwiska architekta, przypomina o pracach prowadzonych w epoce augustowskiej przez Marka Artoriusa Primusa.
Teatr był pierwszym dużym budynkiem użyteczności publicznej całkowicie oczyszczonym z popiołów, w wyniku prac archeologicznych zleconych przez dynastię Burbonów.
Po starannej renowacji był używany w miesiącach letnich do celów spektakle teatralne i muzyczne
Część przeznaczona dla publiczności mogła pomieścić około pięciu tysięcy widzów.
Foro di Pompei
Główny plac miasta, reprezentował centrum polityczne, gospodarcze i religijne, w którym odbywały się demonstracje, negocjacje handlowe i debaty.
Jest to w swoim rodzaju jedno z najlepiej zachowanych starożytnych forów rzymskich.
Zbudowane około IV wieku p.n.e., w czasach samnickich a po podboju Pompejów przez Rzymian Forum zostało całkowicie przebudowane.
Plac wydobyto na światło dzienne dopiero na początku XIX wieku na polecenie Karoliny Bonaparte, młodszej siostry Napoleona.
Świątynia Wespazjana
Tempio di Vespasiano - świątynia została poświęcona Wespazjanowi, cesarzowi rzymskiemu.
Budowla była poświęcona za życia cesarza, o czym świadczy scena ofiary z byka, przedstawiona na ołtarzu, natomiast w przypadku śmierci cesarza przedstawiona byłaby ofiara z wołu.
Świątynia została gruntownie zmodyfikowana po zniszczeniach spowodowanych trzęsieniem ziemi w Pompejach w 62 roku.
Casa e Thermopolium di Vetutius Placidus
Dom i Termopolium Wetucjusza Placidusa - lokal w kturym serwowano napoje i gorące potrawy, przechowywane w dużych słojach ustawianych w bogato zdobionej, murowanej ladzie tawerny.
W jednym z dużych glinianych dzbanów ustawionych na ladzie znaleziono skarb liczący prawie 3 kg (6,6 funta) monet, prawdopodobnie stanowiący ostatnie zbiory gospodarza, co świadczyło o dochodowej działalności karczmy.
Fullonica di Stephanus
Budynek produkcyjny, przeznaczony do prania brudnej bielizny i odtłuszczania wełnianych tkanin, powstał w ostatnim etapie życia miasta.
Niewolnicy Stephanusa, musieli godzinami deptać tkaniny i ubrania, zamoczone w płynie zawierającym mocz ludzki i zwierzęcy, zbierany do ustawionych wzdłuż ulic doniczek.
Amfiteatr rzymski w Pompejach
Najstarszy ze znanych rzymskich amfiteatrów. Zbudowany w 70 rpne, z inicjatywy sędziów Caiusa Quinctiusa Valgusa i Marka Porcjusza.
Mógł pomieścić aż 20.000 widzów przybywających nie tylko z Pompejów, ale także z sąsiednich miast. Budynek zlokalizowany jest poza miastem, aby ułatwić poruszanie się tak dużej liczbie osób.
W 59 roku wybuchły na nim krwawe zamieszki pomiędzy Pompejuszami a Nucerinim. W następstwie tych zamieszek Senat Rzymu podjął decyzję o zamknięciu areny w Pompejach na dziesięć lat.
Casa delle Pareti Rosse
Dom Czerwonych Ścian nazywany jest tak ze względu na piękny czerwony kolor, który wyróżnia jego ściany.
Bazylika w Pompejach
Bazylika to najważniejszy budynek na Forum o powierzchni 1500 m2, służaca do prowadzenia działalności gospodarczej i wymiaru sprawiedliwości. Można się do niej dostać przez pięć wejść oddzielonych filarami z tufu.
Pośrodku krótkiego zachodniego boku umieszczono bogato zdobione sugestum, w którym zasiadali sędziowie.
Bazylika datowana jest na lata 130-120 p.n.e. i jest jednym z najstarszych przykładów tego typu budowli w całym imperium rzymskim.
Świątynia Izydy w Pompejach
Świątynia poświęcona bogini Izydzie, egipskiej bogini, której kult był popularny w Cesarstwie Rzymskim.
Ta świątynia miała dyskretny charakter i kilka ukrytych wejść, jedno znajdowało się w ścianie przylegającego do świątyni teatru.
Świątynia ta została zniszczona w 62 roku naszej ery, a następnie odbudowana przez Numeriusa Popidiusa.
Casa del Cinghiale - Dom Dzika
Dom zawdzięczający swoją nazwę mozaice, przedstawiającą dzika zaatakowanego przez psy. Motyw ten, powszechny także w innych domach w Pompejach, miał za zadanie odpędzać złe duchy.
Po raz pierwszy otwarty dla publiczności w 2016 roku
Spetryfikowane ofiary Wezuwiusza
Nie są to skamieniałe zwłoki, ani prawdziwe ciała, ale odlewy gipsowe ludzi, którzy zginęli podczas wybuchu Wezuwiusza w 79 roku n.e.
Po erupcji Wezuwiusza miasto zostało zasypane popiołem wulkanicznym. Ciała ofiar, które zginęły w wyniku gorących gazów i popiołu, uległy rozkładowi, ale w popiele pozostały puste przestrzenie – jak negatywy – dokładne odlewy ciał w pozycji, w jakiej zginęli.
W XIX wieku włoski archeolog Giuseppe Fiorelli opracował metodę polegającą na wlewaniu gipsu w te puste przestrzenie podczas wykopalisk. Gips twardniał, tworząc realistyczne figury ofiar – widzimy na nich nawet detale, jak fałdy ubrań, wyraz twarzy czy dłonie.
Czy pod tym gipsem są kości?
Tak, w wielu przypadkach wewnątrz odlewu mogą być zachowane kości ofiar – gips otacza je, więc jest to połączenie formy zewnętrznej i szczątków biologicznych.
To poruszające świadectwo tragedii, które pozwala nam zobaczyć niemal „zatrzymane w czasie” momenty śmierci ludzi sprzed dwóch tysięcy lat.
Wybrzeżu u stóp Wezuwiusza
Ciemny kolor piasku na wybrzeżu u stóp Wezuwiusza, np. w okolicach Neapolu, Ercolano czy Torre Annunziata, to naturalne zjawisko i wynika głównie z pochodzenia wulkanicznego tego terenu – nie z zanieczyszczeń. To efekt obecności:
- Bazaltu i tufu wulkanicznego – skał powstałych z zastygłej lawy oraz popiołu wulkanicznego, które są ciemnoszare, czarne lub brunatne.
- Pyłu i popiołu wulkanicznego – rozdrobnione materiały skalne, które erodują i mieszają się z piaskiem morskim.
- Magnetytu i innych minerałów żelazowych – obecnych w lawie, które mają ciemną, metaliczną barwę.
Czy to bezpieczne?
Tak. Ciemny piasek nie świadczy o zanieczyszczeniu przemysłowym, tylko o naturalnej aktywności geologicznej Wezuwiusza. W rzeczywistości plaże wulkaniczne – choć mniej „pocztówkowe” niż jasne piaski – są typowe dla terenów aktywnych geologicznie (np. na Sycylii, Islandii, Hawajach, Wyspach Kanaryjskich).
Herkulanum
Starożytne miasto rzymskie położone na południowym wybrzeżu Włoch, około 10 km na wschód od Neapolu. Oto kilka faktów na temat Herkulanum: